STŁUSZCZENIE WĄTROBY

Wątroba – jej rola, zadania, NAFLD oraz dietoterapia

Wątroba jest narządem wielofunkcyjnym, jednym z najważniejszych w naszym organizmie. Nadmierna eksploatacja i/lub upośledzenie jej funkcji prowadzą do jej niewydolności, wpływając jednocześnie na zaburzenia w funkcjonowaniu prawie wszystkich narządów
i zachwiania homeostazy organizmu. 

W leczeniu schorzeń wątroby odpowiednie żywienie odgrywa istotną rolę.
Nie zależy ono jednak od jednostki chorobowej, ale głównie od:

▪ stopnia wydolności wątroby,

▪ występowania zaburzeń stanu odżywienia chorego,

▪ współistnienia innych schorzeń,

▪ powikłań choroby podstawowej.

Stłuszczenie wątroby polega na zwiększeniu zawartości tłuszczu w tkance wątrobowej. Chorobie nieraz towarzyszą nacieki zapalne i pojedyncze ogniska martwicze. Przyczyną stłuszczenia wątroby mogą być:

▪ czynniki toksyczne  (w szczególności alkohol, zatrucia np. grzybami, toksynami przemysłowymi),

▪ zaburzenia metaboliczne (otyłość, cukrzyca),

▪ stosowanie drastycznych diet odchudzających,

▪ nadmierne spożycie energii (zwłaszcza w postaci tłuszczu) przy jednoczesnym, długotrwałym niedoborze białka w diecie,

▪ nadmierne spożycie cukrów łatwo przyswajalnych takich, jak sacharoza i fruktoza

▪ niedobór choliny w organizmie.

Czemu niedobór choliny może być tu istotny?!?  Podaję mechanizm :) 

 

Bierze ona udział w transporcie tłuszczów z wątroby do innych narządów, przez co zapobiega ich gromadzeniu się w samej wątrobie. Z kolei sacharoza i fruktoza oraz alkohol, spożywane
w nadmiarze, zwiększają syntezę trójglicerydów (tłuszczu) w wątrobie. Trójglicerydy, aby mogły być uwolnione z wątroby do organizmu, muszą ulec przemianie do VLDL (lipoproteiny o bardzo małej gęstości). Do tej przemiany potrzebna jest właśnie cholina. W przypadku jej braku, cząsteczki tłuszczu mogą odkładać się w wątrobie, przyczyniając się do jej stłuszczenia. Organizm ludzki potrafi sam produkować cholinę, jednak ta produkcja nie zawsze pokrywa zapotrzebowanie.

Najlepszymi źródłami choliny są: jaja, wątroba i inne podroby, chude mięso, drożdże, kiełki pszenicy, soja i zielony groszek.

Jaka jest korelacja między zaburzeniami metabolicznymi, a ryzkiem rozwoju niealkoholowego stłuszczenia wątroby [NAFLD]?!?   Podaję mechanizm :) 

U osób chorujących na cukrzycę, z uwagi na niedobór insuliny, zaburzeniu ulega równowaga pomiędzy odkładaniem się tłuszczu w postaci tkanki tłuszczowej a jego uwalnianiem z komórek tłuszczowych do krwiobiegu. Następuje przewaga tego drugiego procesu. Jedna trzecia uwolnionego tłuszczu przechodzi do wątroby, która nie jest w stanie go przetworzyć, dochodzi, więc do jego odkładania się w tkance wątrobowej.

Co ciekawe i istotnie u osób stosujących drastyczne diety odchudzające dochodzi do podobnej sytuacji. Tłuszcz, którego ubywa z tkanki tłuszczowej, przechodzi do krwi a wraz z nią (w jednej trzeciej) do wątroby, stanowiąc dla niej poważne obciążenie. Obciążona w ten sposób wątroba łatwo ulega stłuszczeniu.

Dlatego najwłaściwszym sposobem leczenia stłuszczenia wątroby jest eliminacja czynników sprzyjających temu procesowi, czyli zaprzestanie spożycia alkoholu, właściwe leczenie cukrzycy, rozsądne prowadzenie diet odchudzających oraz, jako czynnik wspomagający - dietoterapia.

Podstawą leczenia dietetycznego  tej choroby jest zastosowanie diety bogatobiałkowej, niskotłuszczowej z jednoczesną modyfikacją rodzaju spożywanych tłuszczów (należy zwiększyć spożycia tłuszczów roślinnych tj. olei i margaryn roślinnych, oliwy z oliwek, przy jednoczesnym ograniczeniu spożycia tłuszczów zwierzęcych). W przypadku pacjentów z nadwagą/otyłością konieczna jest dieta redukcyjna. Należy też ograniczyć spożycie cukrów prostych i słodyczy oraz bezwzględnie wykluczyć z diety alkohol.

Co zrobić, gdy wątroba jest już uszkodzona albo pęcherzyk żółciowy został już

wycięty? Należy zastosować dietę, która osłoni największy

ludzki organ, jak też wesprze jego regeneracji.

 Jak ona wygląda? Trzeba zastosować się do poniższych wskazówek:

1. Odstawić ostre przyprawy, napoje gazowane, mocną kawę, czekoladę, produkty gruboziarniste.

2. Zwiększyć spożycie wartościowego białka. Chude ryby, chudy nabiał, chude białe mięso

(np. cielęcinę) i odchudzone mleko będą dobrym wyborem.

3. Unikać (lecz nie eliminować) niektórych owoców, np. agrestu, awokado, śliwek i gruszek ze skórką.

Jeśli chcesz już koniecznie się na nie skusić, przygotuj z nich mus albo wyciśnij sok. Niewskazane są też owoce niedojrzałe i kwaśne oraz migdały, grzyby i niektóre warzywa: cebula, groch, fasola, kalarepa, por, rzodkiewka.

4. Ogranicz spożycie słodyczy i cukru.

5. Bezwzględnie wyeliminować alkohol.

Jak widać, wraz ze wzrostem dolegliwości rośnie lista wyrzeczeń. Zapobiegaj, by nie trzeba było leczyć.

Opracowała
mgr inż. Aneta Durka


W razie pytań i wątpliwości zapraszam do kontaktu mailowego:  dieterka@wp.pl